Oorzaken schizofrenie

Door vele studies en onderzoeken is er ontdekt dat schizofrenie veel te maken heeft met 2 belangrijke factoren. 

De eerste factor zijn je genen. Er is een onderzoek geweest waaruit bleek dat de kans dat je schizofrenie krijgt veel groter is als je eeneiige tweeling bent en je broer/zus schizofrenie heeft, dan wanneer je twee-eiige tweeling bent. 

Als eeneiige tweeling heb je dezelfde genen (mutaties niet meegerekend) en blijkt het dus dat er iets mis is met deze genen, als beide kinderen schizofrenie hebben. Zelfs als allebei de kinderen een andere omgeving met andere factoren hebben (waardoor je ook schizofrenie zou kunnen krijgen) blijken ze beiden schizofrenie te hebben. Dit bevestigd dus de rol van genen bij schizofrenie. 

Nog steeds is er 50% kans dat de ene schizofrenie heeft en de andere niet, wat betekend dat er nog een factor meespeeld. Deze factor is nog niet echt bekent maar er wordt gespeculeerd dat die factoren in de vroege ontwikkeling van het kind plaats vind. 

Er zijn bepaalde genen waarvan gedacht wordt dat ze te maken hebben met schizofrenie, deze genen staan waarschijnlijk in verband met dopamine, serotine en glutamaat, deze zijn geassocieerd met schizofrene symptomen, zoals hallucinaties.

  • De hersenen

Gezonde mensen zien gebeurtenissen als één samenhangend verhaal, en slaan het ook zo op, we maken bij het begrijpen van dingen ook gebruik van de context. Dit gebeurt in de hippocampus en in de parahippocampale regio. Er zijn onderzoeken die hebben laten zien dat mensen met schizofrenie minder gebruik maken van contextuele informatie, dit komt waarschijnlijk voort uit subtiele afwijkingen van de structuur van de hippocampus en parahippocampale regio. 

In 1994 is er een publicatie gedaan waarin duidelijk wordt gemaakt dat er bij schizofrene patiënten een ingewikkelde complicatie plaatsvindt in de hersenen waar dopamine een grote rol bij speelt. Het dopamine-gehalte in de prefrontale cortex neemt af en het dopamine-gehalte in het mesocorticale circuit neemt toe. Omdat de dopamine bij schizofrenie patiënten niet wordt geremd in bepaalde delen van de hersenschors horen ze bijvoorbeeld stemmen. 

De NMDA receptoren van schizofrene patiënten functioneren vaak niet goed, deze receptoren zorgen voor de “trainbaarheid van het brein”. Dit betekent dat mensen die op latere leeftijd schizofrenie ontwikkelen op jongere leeftijd het vaak al niet zo goed deden op school en minder sociaal waren, dit komt simpelweg omdat de hersenen van mensen met schizofrenie moeite hebben met het aanleren van nieuwe vaardigheden. Waardoor al deze afwijkingen in de hersenen worden veroorzaakt is niet bekent.

Er zijn onderzoekers die vermoeden dat schizofrenie een gevolg is van slechte verbinding tussen bepaalde delen van de hersenen. Volgens deze theorie ontstaat deze afwijking in een relatief vroege ontwikkeling van het brein waar op dat moment geen goede verbindingen worden gelegd. De oorzaak van deze afwijking is niet bekend maar er wordt gedacht dat erfelijkheid een grote rol speelt maar de omgeving zou ook zeer belangrijk zijn bij deze ontwikkeling. Deze theorie is echter niet bewezen.

Schizofrenie kan dus komen door hoe specifieke neurale circuits zich ontwikkellen. De neurale circuits beïnvloeden hoe mensen waarnemen en interpreteren. Als er iets mis is met dat neurale circuit, is het voor de verschillende delen van je hersenen (je hersenanatomie) heel moeilijk om te communiceren. Zo kan het praatcentrum gedachtes doorgeven aan het gehoorcentrum en hoor je een stem maar weet je niet waar het vandaan komt. Dit is dus wat mensen met schizofrenie ook hebben. De hersenhelften geven dus ongecontroleerd dingen wel of juist niet door.

 

 

Schematische weergave van de hersenen

 

  • Erfelijkheid

Als je iemand in de familie hebt met schizofrenie hebt, is de risico dat iemand anders in jou familie het ook krijgt 10 tot 50 keer groter dan normaal, dit klinkt alsof je meteen een hele grote kans hebt om schizofrenie te krijgen, maar dit valt op zich mee. Als er eentje van een eeneiige tweeling schizofrenie heeft, is de kans dat de ander het krijgt 40 tot 50%, dit betekent dat er dus dat er zeker een genetische factor is die schizofrenie veroorzaakt, maar dat deze niet de doorslag geeft. Een eeneiige tweeling heeft hetzelfde genetische materiaal, maar het is niet altijd het geval dat allebei schizofrenie krijgen als er een van de twee schizofrenie heeft, sterker nog, dit is de helft van de tijd niet het geval.

Er is ook onderzoek gedaan naar de chromosomen van schizofrene patiënten, waarbij ze werden vergeleken met de genen van gezonde mensen. Hierbij bleek dat er vaak stukjes van bepaalde chromosomen missen, die voor de afwijkingen in de hersenen kunnen zorgen. De mensen die deze stukjes chromosomen missen, hebben volgens wetenschappers 90% kans om schizofrenie te krijgen, maar het is nog steeds zo dat niet alle schizofrene patiënten deze stukjes niet hebben, bij hen moet de oorzaak ergens anders gezocht worden.

  • Omgeving

Erfelijkheid is dus zeker niet het enige wat een rol speelt bij schizofrenie. Als de moeder in de eerste zes maanden een virus-infectie oploopt of als er bepaalde complicaties rond de geboorte plaats vinden, kan dit een grote rol spelen bij het ontstaan van bepaalde ontwikkelingen die tot schizofrenie kunnen lijden. Er werd ook gedacht dat stressvolle levensgebeurtenissen een rol spelen bij de ontwikkeling van schizofrenie maar tegenwoordig wordt niet meer gedacht dat dit klopt. Al deze omgevingsfactoren verklaren ook maar een klein gedeelte van de schizofrenie patiënten. 

  • Ouderdom

Schizofrenie begint vaak bij jongvolwassenen of in de late pubertijd en mannen krijgen het vaker. Er is maar een klein percentage van de mensen met schizofrenie die het voor hun 15de jaar krijgen, dit is erg zeldzaam. Het aantal mensen die schizofrenie krijgt na hun 45e groeit daarentegen, dit komt omdat we steeds ouder worden. Van alle ouderen met schizofrenie heeft 10% dit pas na hun 45e gekregen, dit betekent dat het waarschijnlijk niet door ouderdom wordt veroorzaakt.

  • Onderzoek

Professor Iris Sommer, die onderzoek heeft gedaan naar schizofrenie zegt dat gedragsinterventies minder helpen bij mensen met schizofrenie dan de medicijnen die voorgeschreven kunnen worden. Schizofrenie is dus zeker niet alleen een psychologische ziekte, maar de precieze oorzaken ervan zijn moeilijk op te noemen. Schizofrenie wordt veroorzaakt door een optelsom van verschillende factoren, en dit kan zelfs per persoon verschillen welke factoren dat zijn.